Eerder verschenen in Genealogisch Erfgoed Magazine nummer 30-1, van februari 2022.

In de familie gaat het verhaal dat een voorvader, Jan Inhulsen, militair was die getrouwd was met een marketentster.  Bovendien zou zijn vader gesneuveld zijn tijdens de Slag bij Waterloo in 1815.  Over de resultaten van het onderzoek naar deze Jan gaat het onderstaande verhaal.

Moeder Geertje Geuzendam 

Het blijkt te gaan om Johannes (Jan) Inhulsen die volgens de aangifte uit zijn moeder, Geertje Geuzendam, op 7 mei 1812 in Hoorn is geboren. In de akte laat de vroedvrouw vermelden dat het een onecht kind van Hendrik Inhulsen betreft.  

De familie Geuzendam is uitgebreid onderzocht. In Gens Nostra is een artikel [1] van drs. M.J. Frouws hierover verschenen.  Het voor dit verhaal interessante stukje uit de genealogie is hieronder gereproduceerd.  

Hendrik Geusendam, ged. 26-12-1732, overl. Hoorn vóór 1812, vestigt zich aldaar in 1798 , tr. Stad Delden 27-1-1770 Hendrika Kleijnbuerink, ged. Haaksbergen 2-2-1744, overl. Hoorn 15-51812, dr. van Theunis Kleijnbuerink en Harmken Roerink.
Uit dit huwelijk (alle dopen te Haaksbergen):
• Willemijna, ged. 10-11-1771, vertrekt 1794 naar Hoorn, overl. ald. 16-4-1812, ongehuwd. 
• Gerridina Geusendam, ged. 16-1-1774, overl. Hoorn 16-10-1827, tr. (1) Hoorn 9-5-1801 Klaas de Groot, ged. aldaar 3-41764, gaat in 1808 in ‘s Lands dienst en sneuvelt bij Stralsund, zn. van Hendrik Pietersz. de Groot en Maritje Jans Schagen; tr. (2) Hendrik lnhulsing (Hulting), geb. Hardenberg 1779, zn. van Klaas Hultink en Janne Gerritsen. 
• Gerrit Jan, ged. 17-11-1776.
•Teunis Geusendam, ged. 30-8-1778, inlandsche kramer, overl. Hoorn 7-3-1832, tr. (1) Amsterdam 30-3-1804 Sophia Margaretha Hasbroek, geb. Hannover 1767, overl. Hoorn 61-1827, dr. van Joops Julius Hasbroek en Theodora Margaretha Bonnenberg; tr. (2) Hoorn 22-8-1830 Janneke de Wies, geb. Sneek 28-2-1778, overl. Hoorn 26-3-1842, wed. van Jan Arp, dr. van Joost Benjamins de Vries en Aaltje Gerrits van der Nagel. 

Wat opvalt is dat bij het tweede huwelijk van Gerridina Geusendam als bruidegom Hendrik Hulting wordt opgevoerd. De doop van ene Hendrik Hultink op 9 mei 1779 in Hardenberg kan inderdaad in het betreffende doopboek gevonden worden. Ook wordt op 16 september 1816 ene Hendrik Hultink ingeschreven als lidmaat van de gereformeerde kerk te Hoorn. Maar informatie omtrent een huwelijk met Geertje Geuzendam is (nog) niet gevonden terwijl van het eerste huwelijk van Geertje alle informatie beschikbaar is.  De heer Frouws is al overleden en zijn zoon kan ons niet verder helpen.  Het enige “bewijs” van hun huwelijk wordt gegeven op de overlijdensakte, d.d. 16-10-1827 te Hoorn, van Geertje Geuzendam waar de aangevers getuigen dat zij de weduwe is van Hendrik Inhulsing.  

Overlijdensverklaring Hendrik Inhulsen 

Jan Inhulsen brengt het tot sergeant-majoor en wordt na de Belgische opstand overgeplaatst naar Utrecht. Het wordt dan tijd om te trouwen. Hij kent zijn partner waarschijnlijk vanaf de tijd dat hij in Bergen op Zoom gelegerd was. Er zijn al twee kinderen op de wereld gezet die later, bij het huwelijk, meteen erkend zullen worden. Het zijn Catharina Maria Geertruida die in 1834 geboren wordt te Bergen op Zoom en Johannes Gerardus – later commissaris van politie in Rotterdam – die in 1839 te Gorkum wordt geboren. Dat zijn partner, Johanna Hendrika Jansen, marketenster was is goed mogelijk, want in die tijd gebeurde het regelmatig dat vrouwen bij legerplaatsen aan het werk waren als wasvrouw, om eten te bereiden, enzovoort. Van Johanna wordt op de trouwakte vermeld dat zij naaister is. Zo’n beroep kun je je wel voorstellen bij een legerplaats, waar Jan foerier is.  

Hij krijgt toestemming van de commandant van de Tiende Afdeling Infanterie om te trouwen. Om een overlijdensverklaring van zijn vader te bekomen, stapt hij samen met een aantal collega’s, allen van de 10de afdeling Infanterie, op 25 augustus 1840 naar een notaris om een verklaring te laten opstellen. Van de vier collega’s zijn er twee die getuigen bij hetzelfde bataljon te hebben gediend als de vader van Jan, dat zij bij de Slag bij Waterloo aanwezig waren en het lijk van de vader hebben gezien. De andere twee getuigen ook bij de slag te zijn geweest en daar hebben gehoord van het sneuvelen van de vader van Jan. Zij zouden hem allemaal goed gekend hebben. Verder laten zij vermelden dat de vader van Jan, Hendrik Inhulsen, bij overlijden de rang van sergeant-majoor had. Dat is wat vreemd want bij de geboorte van Jan, in 1812, werd vermeld dat hij knecht was. Zo snel gaan die bevorderingen normaal gesproken niet! Bovendien komt de betreffende Hendrik Inhulsen niet in de stamboeken voor! 

Tijd om eens in de archieven [2] te duiken om na te gaan wat voor lieden die getuigen zijn:
• Jan Arend Rensenbrink, geboren 16 februari 1788 te Zuilen, Utrecht. Begonnen bij de Nationale Militie in 1812 als soldaat en opgeklommen tot sergeant-majoor bij de 10de afdeling Infanterie. 
• Willem Orban, geboren 11 mei 1799 in Utrecht. Begonnen bij het 5de bataljon Infanterie op 1 augustus 1814 en bij getuigenis adjudant (onderofficier).
• Jan Echard Lodewijk, geboren 17 juli 1798 in den Haag. Begonnen als fusilier bij de 9de afdeling Infanterie in 1818 om in 1825 toe te treden tot de 10de afdeling Infanterie. 
• Urs Joseph Jaggy, Zwitser geboren 5 september 1803. In de akte, uit 1840, staat dat hij 42 jaar is, overigens. Hij is sergeant bij de 10de afdeling infanterie, daarvoor begon hij als fusilier bij het regiment Zwitsers.  

Volgens de stamboeken waren de eerste twee noch in hetzelfde bataljon opgenomen, noch betrokken bij de Slag bij Waterloo. De andere twee zijn in die tijd niet eens in militaire dienst voor zover de registraties gaan. In feite is Urs pas 12 jaar oud als de slag gevoerd wordt. Het lijkt er dus erg op dat Jan zijn maten, Jaggy en Orban zijn net als Jan foerier, gevraagd heeft deze waarschijnlijk valse getuigenissen af te leggen, zodat hij kon trouwen. Om daarvoor nu de Slag bij Waterloo te nemen en vervolgens Hendrik Inhulsen als sergeant-majoor af te schilderen is wellicht wat overdreven, maar kennelijk had dat in het toenmalige tijdsbestek het gewenste effect.

Huwelijk Jan Inhulsen 

Bij het huwelijk van Jan Inhulsen en Johanna Hendrika Jansen op 16 augustus 1840 komen alle belangrijke documenten samen als huwelijkse bijlagen. In de akte worden de twee eerder geboren kinderen erkend. In de 14 jaar dat Jan nog leeft – hij overlijdt in 1854 te Gouda – komen er nog twee kinderen ter wereld: Carel Theodorus in 1849 te Vlissingen en Anna Maria Christina in 1850 te den Bosch. 

Onder de nakomelingen van Anna circuleert een schilderijtje van een deftig uitziende dame. De dame is de moeder van Anna, Johanna Hendrika Jansen. De naam is nog te ontcijferen uit de tekst op een stukje papier dat achter op het houten plaatje is geplakt. Vroeger was er een schilderijtje van een “soldaatje” bij, weet men nog. Het is bij een verhuizing kwijtgeraakt. Dat “soldaatje” zal de vader Jan Inhulsen van Anna zijn. Jan zal dus op het schilderijtje zijn afgebeeld als een sergeant-majoor van de Infanterie. Naar zeggen met “slank” gezicht, zoals Johanna, een mooie neus met knevel en een shako op. De familie zou het schilderijtje graag terug hebben. Mocht u het schilderijtje vinden, de naam Johannes Inhulsen zou achterop kunnen staan, dan horen we dat graag van u. Alleen al een foto zou gewaardeerd worden. 

Nawoord 

Hoewel het bovenstaande verhaal er op duidt dat de vader van Jan Inhulsen, Hendrik Hultink uit Hardenberg zou kunnen zijn, zijn er beslist nog andere mogelijkheden.  Rond Oldenburg was bijvoorbeeld in die tijd een uitgebreide familie Inhülsen gevestigd [3]. Het is niet onmogelijk dat een Hendrik Inhülsen naar Hoorn is getrokken en daar een tijd als knecht gewerkt heeft. 

Als hij later naar elders is vertrokken bestaat daar verder geen enkele registratie van.  We komen het wellicht (n)ooit te weten! 

Noten:
[1] “Ten Geuzendam (en aanverwante namen)” door M.J. Frouws, Gens Nostra 1989-12, blz 476-477.
[2] Alle informatie is te vinden in het Nationaal Archief. Voor belangstellenden heb ik kopieën van de relevante stukken beschikbaar.
[3] Zie bijv. de Oldenburgische Ortsfamilienbücher – Band 10 – Zetel of www.familienkunde-oldenburg.de .